Categories
O radiu i z radia

Rosyjskojęzyczne Radio Lenta na falach średnich, czyli ciekawostka w eterze, związana z obecną sytuacją

Cześć. Wspominałem w ostatnim wpisie, że mam dwie zaległości, więc przychodzę z tą drugą. Dowiedziałem się już chyba na przełomie sierpnia i września od kolegi Patryka alias eugeniusza Pompiusza o nowej stacji, która pojawiła się na falach średnich. To pasmo w Europie powoli wymiera, więc każda nowa stacja ucieszy, mimo że jest ona w tym przypadku związana z obecną sytuacją polityczną. Radio zwróciło moją uwagę dość bardzo, więc chciałbym napisać Wam o nim coś więcej. Najpierw to najważniejsze, później parę ciekawostek technicznych i radiowych, które dużo wyjaśniają.
Stacja nadaje po rosyjsku na częstotliwości 1557 kHz codziennie od naszej 19 do 23, ale ma też całodobowy strumień w internecie. Identyfikuje się jako Nasza Lenta albo Radio Prawda. Program zawiera tylko słowo mówione i wejścia są nagrywane wcześniej, czyli wszystko bazuje na tzw. voicetrackach. Zadaniem radia jest przekazywanie do Rosji, na Białoruś i do innych bliskich krajów informacji, które różnią się od tego, co mówi rząd Rosji. Co ciekawe, starają się mówić tak, by przeciętny Rosjanin rozpoznawał kontekst, czyli czasami mówią np. wojna, ale czasami specoperacja, jak rosyjska propaganda nazywa wojnę w Ukrainie.
Co 15 minut są krótkie wiadomości, a oprócz tego można usłyszeć też rubryki tematyczne z przeróżnych dziedzin od obecnych wydarzeń przez to, o czym dyskutuje się akurat na rosyjskojęzycznej społecznościówce VKontakte, po dowcipy, gotowanie albo nawet porady psychologa czy seksuologa. Program jest bardzo dynamiczny i szczerze mówiąc, przypomina mi bardziej kanały telewizyjne z nowościami, takie jak CNN International czy Euronews, niż radio. Tym niemniej od czasu do czasu ich sobie włączę, bo z ich audycji da się trochę też zaobserwować, jak wygląda teraz rosyjska rzeczywistość, a jednocześnie informacje nie zawierają rządowej propagandy, wręcz przeciwnie, czasami widać ironię. Powiem więcej, po izraelskim radiu Kan Reka jest to druga rosyjskojęzyczna stacja, która zwróciła moją uwagę. Ci z Was, którzy interesują się radiem, wiedzą, że wiele stacji w krajach byłego ZSRR próbuje brzmieć nowocześnie i zachodnio, ale często z tym przesadzają albo robią to inaczej, niż powinni, a więc wynikiem nie jest dynamiczne i nowoczesne brzmienie, tylko coś, co dla nas brzmi nieprofesjonalnie. To jest niby nowoczesne, ale widać, że nie do końca wiedzą, jak sobie z tym radzić. Nazywając rzeczy po imieniu, często wychodzi im raczej wiocha niż nowoczesne brzmienie. Porównałbym to do początku lat 90, kiedy to już nawet na wioskach pojawiały się czasami komputery, ich posiadacze się chwalili, jacy to oni nie są, a niektórzy z nich po prostu nie umieli ich obsługiwać. Obydwie wyżej wymienione stacje łączy fakt, że z tą nowoczesnością nie przesadzają, aczkolwiek każda z nich też ma swój klimat.
Teraz te obiecane ciekawostki techniczne: Nadajnik nadaje z mocą 50 kW z Litwy blisko Kowna, ale przewieziono go tam z Holandii, gdzie nadawał wcześniej program stacji Big L dla Wielkiej Brytanii na 1395 kHz i chyba później chrześcijańskiego Groot Nieuws Radia na 1008 kHz. W tym samym miejscu na Litwie, czyli Kaunas Sitkūnai, był kiedyś nadajnik, który nadawał np. program Radia Wolna Europa po białorusku na 612 kHz, ale dzisiaj jest on już w połowie rozmontowany.
Stacja ma holenderską koncesję i nadaje na holenderskim prawie, dlatego mogą pozwolić sobie nawet na te porady seksuologa itp. Z tego co wyczytałem, radio nadaje na podstawie konkursu, który Litwa ogłosiła na tę częstotliwość. Właścicielem radia jest spółka bodajże Prawda dla Rosji BW, działająca właśnie w Holandii. Prowadzący się nie przedstawiają poza panią seksuolog, więc nie można zidentyfikować, o kogo chodzi, ale na stronie jest formularz kontaktowy i mają też kanał na Telegramie.
Nadmienię jeszcze, o czym też wiem od Patryka, że greccy, holenderscy i inni piraci w ramach cichej umowy ostatnio często zagłuszają wszystko, co rosyjskojęzyczne, w związku z czym jeśli będziecie słuchać na falach średnich, możecie trafić na miks rosyjskiego słowa i muzyki greckiej lub holenderskiej. Ciekawe wzbogacenie, prawda? 😏 Sam Patryk napisał już na jednym z dedykowanych forów, że tej stacji lepiej nie zagłuszać, bo jest to taka nowa Wolna Europa, ale pewnie nie dotarło to do wszystkich potencjalnych piratów. Z odbiorników SDR w internecie można wywnioskować, że radio słychać dość dobrze nawet w Nowosybirsku, nie mówiąc już o Białorusi albo europejskiej części Rosji, aczkolwiek niestety na tej samej częstotliwości nadają też Chiny, co utrudnia odbiór w bardziej oddalonych miejscach.
To chyba tyle z najważniejszego, poniżej dam wam dwa linki do słuchania, które można wkleić do któregokolwiek odtwarzacza, i link na stronę internetową, gdyby kogoś interesowała. Na streamach leci aktualny program od 19 do 23, a później są powtórki, które stopniowo odnawiają, żeby następnego dnia o 19 znowu był już cały nowy program.
Stream w formacie MP3: http://stream01.the-broadcasters.online/radiolenta_mp3
Stream w formacie AAC: http://stream01.the-broadcasters.online/radiolenta_aac
Strona radia: https://www.lentaonline.com/
Miłego słuchania i do następnych wpisów.

Categories
O językach O radiu i z radia Z mojego życia

Wywiad ze mną w dolnołużyckim radiu w niedzielę 7. 11. po 13:00

Cześć wam. Jakbyście mieli czas w niedzielę po południu i chcieli sprawdzić, na ile rozumiecie język dolnołużycki, po trzynastej będzie ze mną wywiad w dolnołużyckim radiu. Pochodzi z przełomu lipca i sierpnia, ale przez inne wydarzenia przepchnęli go do emisji dopiero teraz. Jak macie program RadioSure, to wpiszcie w wyszukiwarkę słowo Sorbisch i znajdziecie dwie stacje, które będą ten wywiad nadawać w tym samym czasie. Jak nie, to poniżej link do strumienia, który trzeba wkleić np. do Winampa albo innego odtwarzacza.
http://rbb-inforadio-sorb.cast.addradio.de/rbb/inforadio/sorb/mp3/mid
Albo:

Jeśli chcecie słuchać całego programu, to od 11 będzie górnołużycki i od 12:30 dolnołużycki do 14.
Miłego słuchania. Nagranie na pewno później wystawię też tu albo wrzucę link.
Miłego weekendu i do następnych wpisów.

Categories
O radiu i z radia

RadioSzczur, czyli dostępny program do słuchania radia dla systemu Windows

Cześć wszystkim. W tym wpisie chciałbym nadrobić kolejną zaległość, tym razem już z wiosny tego roku. Wspominałem wam wtedy, że jestem jednym z moderatorów bazy stacji radiowych dla programu RadioSure i że prawdopodobnie coś wam o nim napiszę, bo warto wiedzieć. Teraz wreszcie mnie naszło, tak więc:
Przed Państwem RadioSzczur! Ehm, znaczy się RadioSure.
Swego czasu był wśród niewidomych bardzo popularny program TapinRadio dla systemu Windows. Jest to program do słuchania stacji radiowych z całego świata, który ma też kilka innych przydatnych funkcji, np. nagrywanie. Przez parę lat miał bardzo dobrą i na bieżąco uaktualnianą bazę. Niestety w roku 2017, jeśli dobrze pamiętam, administrator samego programu pokłócił się z administratorem bazy i stacje przestały być uaktualniane na bieżąco. Ja używałem Tapina bardzo często i nieskromnie też powiem, że współpracowałem z adminem bazy, z resztą Czechem jak ja. Później długo szukałem alternatywy, aż w końcu wiosną tego roku dowiedziałem się właśnie o programie RadioSure.
Wiedziałem o nim już dawno, ale myślałem, że dla niewidomych jest on średnio dostępny i wątpiłem też, że baza stacji może być na takim poziomie jak kiedyś w TapinRadiu.
Otóż zostałem bardzo pozytywnie zaskoczony, ponieważ jak się okazuje, lista stacji w RadioSure jest uaktualniana przez użytkowników programu, chociaż sam program miał ostatnią aktualizację chyba 6 albo 7 lat temu.
W tym momencie uważam, że RadioSure to najlepsza aplikacja do słuchania radia na system Windows z perspektywy osoby niewidomej. Program jest całkiem nieźle dostępny dla czytników ekranu, przynajmniej JAWS i NVDA, i tak jak już wspominałem, baza stacji jest na prawdę duża i często uaktualniana. Dodam też, że każda stacja może mieć aż 6 strumieniów, dzięki czemu jeśli ktoś ma gorsze łącze, często nie musi się martwić, bo wiele stacji ma strumienie w kilku jakościach.
Tak jak TapinRadio, też RadioSure ma funkcję nagrywania, tylko niestety w odróżnieniu od Tapina nagrania nie mają w nazwie daty i godziny, a jedynie nazwę odtwarzanego utworu albo, jeśli stacja takiej informacji nie wysyła bądź jeśli my wyłączymy rozdzielanie wg. utworów, pliki nazywają się po prostu Untitled i cyferki. Dlatego do nagrywania nadal używam najczęściej TapinRadio.
W związku z powyższym, jeśli szukacie programu do słuchania waszego ulubionego radia albo chcecie odkrywać kultury innych narodów za pomocą radia, gorąco polecam właśnie RadioSure. Istnieją dwie wersje programu. W wersji darmowej baza stacji jest uaktualniana raz na tydzień, co można obejść (zobacz niżej), jest też ograniczenie liczby ulubionych stacji i nie ma kilku zaawansowanych opcji, np. serwera proxi. Wersja płatna kosztuje chyba 10 albo 15 dolarów amerykańskich, nie pamiętam dokładnie. W niej baza stacji jest uaktualniana codziennie, stacji ulubionych może być nawet 100, nie rozumiem, czemu nadal jest to ograniczone, i tak jak wspominałem, wersja płatna dodaje parę zaawansowanych funkcji, na których się nie znam.
Kolejna przydatna funkcja w programie to skróty klawiszowe. W samym programie jest ich kilka, ale jeśli używacie czytnika NVDA, zainstalujcie wtyczkę, która wzbogaca listę skrótów na prawdę znacznie.
Poniżej zamieszczę wam link do pliku z samym programem, do dodatku dla NVDA oraz na stronę z bazą stacji, później opiszę trochę program i skróty klawiszowe.
Plik z programem:
http://www.radiosure.com/download/2776/
Dodatek do NVDA:
https://github.com/paulber007/AllMyNVDAAddons/raw/master/radioSureAccessEnhancement/radioSureAccessEnhancement-2.1.nvda-addon
Baza stacji:

Stations


Stąd można pobrać najnowszą bazę w pliku zip, którą trzeba później wkleić do folderu Stations w katalogu programu, więcej znajdziecie pod koniec wpisu.
Po zainstalowaniu programu zacznie grać od razu pierwsza stacja na nieaktualnej liście, którą zawiera plik instalacyjny. Żeby wyłączyć odtwarzanie, trzeba nacisnąć Alt+Shift+P albo znaleźć klawiszem Tab w oknie programu przycisk Play i kliknąć w niego. Później polecam też w ustawieniach odznaczenie opcji, żeby po włączeniu programu od razu zaczęła grać ostatnia odtwarzana stacja, ale to już jak kto woli. Nowa lista powinna pobrać się w ciągu kilku minut (najwyżej 15 do 20), jeśli tylko program cały czas będzie uruchomiony, i na systemie Windows 10 po aktualizacji bazy pojawi się również powiadomienie. Niestety paru moich znajomych miało z tym problem, prawdopodobnie coś blokował antywirus. Starszą bazę poznacie tak, że wiele stacji po prostu nie będzie grało, bo ona jest z przed jakichś 6 lat. Wtedy trzeba z wyżej wymienionej strony pobrać nową bazę, rozpakować plik Stations(2).zip i plik z rozszerzeniem .rsd wkleić do odpowiedniego katalogu. Najszybciej dotrzecie do niego tak, że na skrócie RadioSure na pulpicie naciśniecie Alt+Enter, znajdziecie Tabem przycisk Otwórz lokalizację pliku i wylądujecie w folderze RadioSure. Tu znajdźcie folder Stations i właśnie tam wklejcie plik z bazą, później usuńcie poprzedni, który zawiera w nazwie starszą datę.
Jeśli nie znacie angielskiego, w menu kontekstowym na którymkolwiek przycisku w oknie programu znajdziecie menu rozwijane Language, gdzie można wybrać też polski.
Stacje można wyszukiwać w kilka sposobów. Najłatwiej i najszybciej oczywiście poprzez pole wyszukiwania w oknie programu. W wyszukiwaniu można łączyć różne parametry, np. nazwę, gatunek i kraj, tylko pamiętajcie, że kraje, gatunki i języki trzeba wpisywać po angielsku. Dlatego, jeśli chcemy znaleźć np. stacje z Czech grające rock, można wpisać czech rock. Lista stacji jest od razu obok pola wyszukiwania, wystarczy raz nacisnąć klawisz Tab. Niestety po liście stacji nie można poruszać się za pomocą liter, tak jak znamy to np. z eksploratora Windows. Trzeba też uważać na kolejność stacji, bo np. w Rosji część stacji ma nazwę napisaną łacinką, część cyrylicą i pierwszeństwo ma łacinka.
Kolejnym elementem po liście stacji jest przycisk do wyboru strumienia, czyli często jakości odtwarzanego dźwięku. Podczas odtwarzania stacji jest on oznaczony formatem i czasami też jakością, np. MP3 128 albo AAC. Po kliknięciu rozwinie się menu kontekstowe z listą adresów, poprzez które można słuchać danej stacji. Aktualnie odtwarzany adres jest zaznaczony, tak jak np. pola wyboru. Stąd można też łatwo skopiować taki adres, nie pamiętam jak w JAWSie, w NVDA potrójnym naciśnięciem skrótu NVDA+numeryczna piątka w układzie desktop albo NVDA+Shift+O w układzie laptop.

Kolejny sposób wyszukiwania to filtry, które domyślnie są dostępne tylko z poziomu myszki, czyli np. JAWS kursora albo przeglądania ekranu w NVDA. Dodatek do programu NVDA znacznie ułatwia sprawę, co opiszę w ramach skrótów klawiszowych.
Okno programu zawiera kilka przycisków, pole wyszukiwania, listę stacji i suwak głośności. Większość z tych kontrolek jest związana z odpowiednimi skrótami klawiszowymi samego programu lub dodatku do NVDA, więc nie będę opisywał samych przycisków, tylko od razu przejdę do skrótów, które są z nimi związane.
Skróty w samym programie mają tę zaletę, że działają one też poza oknem programu, nawet gdy jest on w zasobniku systemowym:
Alt+Shift+P jak Play = odtwarzaj/zatrzymaj ostatnią odtwarzaną stację, to samo robi przycisk Play
Alt+Shift+R jak Record = nagrywaj/zatrzymaj nagrywanie
Tu uwaga: Jeśli chcecie mieć gwarancję, że nagrania będą ciągłe, bez podziału na utwory, warto zaznaczyć odpowiednią opcję w ustawieniach. Ja to polecam, bo niektóre stacje zamiast informacji o utworach wysyłają inne teksty albo tytuły utworów wysyłają z opóźnieniem.
Alt+Shift+M jak Mute = wycisz/zgłośnij
Alt+Shift+numeryczny plus i minus = podgłośnij/scisz o 4%
Alt+Shift+H jak Hide = ukryj/pokaż okno programu
Ten skrót warto zapamiętać, bo czasami program sam z siebie znika, mimo że odtwarzanie nadal trwa. Wtedy właśnie tym skrótem znów wywołamy okno programu.

Dodatek do programu NVDA, o którym wspomniałem wyżej, dodaje kilka funkcji. Poza dodatkowymi skrótami klawiszowymi, o których za chwilę, rozwiązuje on problem pasków postępu, które pojawiają się w przypadku niektórych stacji. Wtedy NVDA szaleje, oczywiście można wyłączyć czytanie pasków postępu NVDA+U, ale później trzeba pamiętać, żeby znowu to włączyć. Poza tym mamy funkcję losowego wyboru stacji z aktualnie wyświetlonej listy. Ustawienia dodatku znajdziemy w menu NVDA Opcje na samym końcu.
Skróty dodane przez wtyczkę do NVDA, działają tylko w oknie programu:
Control+Shift+strzałka w prawo/w lewo: podgłośnij/ścisz o 3%
Control+Shift+strzałka w górę/w dół: podgłośnij/ścisz o 5%
Control+Shift+PageUp/PageDown: podgłośnij/ścisz o 20%
Control+Shift+M (jak middle, czyli środek): ustaw głośność na 50%
Control+P (jak Play/Pause): odtwórz/zatrzymaj (klika w przycisk Play)
Control+R (jak Record): włącz/zatrzymaj nagrywanie (klika w przycisk Rec)
Control+M (jak Mute): wycisz/odcisz (klika w przycisk Mute)
lewy Alt+strzałka w prawo/w lewo: odtwórz następną/poprzednią stację z historii (czasami działa dziwnie, np. odtwarza tę samą stację, której właśnie słuchamy, wtedy trzeba nacisnąć jeszcze raz)
Control+E (jak Expand): rozwiń/zwiń okno główne (klika w przycisk Expand)
Control+F (jak Favorites): otwórz listę ulubionych (klika w przycisk Fav)
Control+O (jak Options): otwórz ustawienia programu (klika w przycisk Options)
Control+T (jak Top): włącz/wyłącz okno główne zawsze na wierzchu (klika w przycisk Top)
Control+Q (jak Quit): Zamknij program (klika w przycisk Exit)
lewy Alt+I (jak Info): przeczytaj szczegóły odtwarzanej stacji (jeśli stacja się nie odtwarza, poinformuje nas, że połączenie nie powiodło się)
lewy Alt+B: odczytaj bufor (przydaje się, kiedy strumień stacji ładuje się dłużej, wtedy czyta, ile procent już się załadowało)
levy Alt+V: odczytaj aktualną głośność
Kilka kolejnych skrótów jest na liście z prawym Altem, bo takie są one domyślnie, ale można je przestawić w ustawieniach wtyczki na CTRL+Shift, co jest w przypadku polskiej klawiatury dość zasadnicze.
prawy Alt+E (jak Edit): przejdź do pola edycji wyszukiwania
prawy Alt+S (jak Stations): przejdź na listę stacji
prawy Alt+T (jak Title): opcje filtrowania wg. nazwy stacji (w praktyce służy głównie do wyświetlenia naszych własnych stacji, które możemy dodać do programu tylko dla siebie, niezależnie od bazy)
prawy Alt+C (jak Country): opcje filtrowania wg. kraju (wyświetla listę krajów)
prawy Alt+G (jak Genre): opcje filtrowania wg. gatunku (wyświetla listę gatunków)
prawy Alt+L (jak Language): opcje filtrowania wg. języka (wyświetla listę języków)
prawy Alt+R (jak Random): odtwórz losową stację z aktualnie wyświetlonej listy
Uwaga do filtrowania: Jeśli chcemy usunąć wcześniej włączony filtr, należy otworzyć jego menu i wybrać pierwszą opcję na liście, czyli Okno dokumentu.
Już na początku wpisu wspomniałem, że jestem moderatorem bazy stacji. Jeśli więc znajdziecie stację, która nie działa, możecie odzywać się prosto do mnie i w ciągu kilku dni problem powinien zostać naprawiony. Jeśli troszkę znacie się na strumieniach radiowych, możecie też zarejestrować się na stronie z bazą stacji (link ze słowem stations na końcu) i wysyłać propozycje, baza stoi na WordPressie i nie jest to nic trudnego.
Na sam koniec jeszcze trik, jak pobierać nową bazę za pomocą samego programu częściej niż powinniśmy, czyli np. w darmowej wersji częściej niż raz na tyydzień. W folderze programu, o którym pisałem wcześniej, trzeba znaleźć plik Radiosure.ini. Otwórzcie go w notatniku i wyszukajcie datę, wystarczy wpisać bieżący rok. Wtedy zobaczycie datę i godzinę ostatniego sprawdzenia bazy stacji. Wystarczy zmienić np. dzień albo godzinę, żeby data była wcześniej niż tydzień temu albo wcześniej niż w ciągu ostatnich 24 godzin, jeśli korzystamy z wersji płatnej. Później zamknijcie plik i włączcie program i baza pobierze się w ciągu jakichś 15-20 minut. Nie jest to całkiem legalne, ale jak najbardziej możliwe.
Wierzę, że zachęciłem niektórych z was do odkrywania stacji radiowych z różnych części świata albo po prostu do używania programu RadioSure. W razie pytań jestem otwarty. Trzymajcie się, miłego Adwentu i do następnych wpisów.

Categories
O językach O radiu i z radia

Krótko o Serbołużyczanach i o tym, jak odkryłem ich kulturę

Cześć wszystkim. Do napisania tego wpisu zbieram się chyba od początku istnienia bloga, ale dopiero teraz wreszcie mi się zachciało. 😂 Piszę w momencie, kiedy na zewnątrz jeszcze imprezują łużyccy studenci, bo dzisiaj było oficjalnie przywitanie nowych członków stowarzyszenia studentów łużyckich Sorabija w Lipsku i ze względu na koronę wszystko musiało odbyć się przed akademikiem. Myślałem, czy jeszcze do nich nie pójść, ale za zimno na zewnątrz. ☺
W każdym razie, żeby nie pisać długich wstępów, pewnie już zauważyliście, że języki łużyckie i Serbołużyczanie (inaczej Serbowie Łużyccy albo Łużyczanie) to kolejny słowiański temat, który już długo mnie ciekawi. Trochę informacji można znaleźć np. na Wikipedii, więc tylko krótko, Serbołużyczanie to mały naród słowiański, który mieszka w Niemczech, dokładniej na wschodzie Saksonii i południowym wschodzie Brandenburgii, w okolicach miast Budziszyn (po niemiecku Bautzen) i Chociebuż (Cottbus) blisko województwa dolnośląskiego i lubuskiego. Jest to jedyna resztka ludności słowiańskiej, która kiedyś zamieszkiwała znacznie większą część dzisiejszych Niemiec, głównie byłego NRD, do której należeli np. Słowianie Połabscy i Pomorscy. Z resztą od drugiej strony mamy w Polsce Kaszubów, którzy mają w języku niektóre wspólne cechy właśnie z Łużyczanami.
Mówiąc o języku, Łużyczanie posługują się dwoma językami, górnołużyckim i dolnołużyckim. Pierwszy z nich jest trochę bardziej zbliżony do czeskiego, drugi do polskiego, ale tak na prawdę trudno powiedzieć. Niestety w dzisiejszych czasach Łużyczanie mówią z wyraźnym niemieckim akcentem, co jest zrozumiałe i logiczne, ale bardzo utrudnia to zrozumiałość obu tych języków w porównaniu do pisanego tekstu, który dla Czecha albo Polaka znającego zasady pisowni jest znacznie lepiej zrozumiały niż którykolwiek mówiony łużycki. Tylko bardzo krótko, pisownia obu języków łużyckich zawiera niektóre litery z alfabetu polskiego, np. Ć Ł Ń Ó Ś Ź, ale też czeskiego lub słowackiego: Č Ě Ř Ŕ Š Ž.
Oba języki łużyckie mają swoje osobliwości. Niektóre słowa, które dosłownie we wszystkich innych językach słowiańskich brzmią w miarę podobnie, u nich są całkiem inne. Przykładem niech będzie serce, po górnołużycku wutroba, po dolnołużycku wutšoba (wutszoba). Kiedy słyszę w radiu łużyckim zdania typu: Wutrobnje was witamy itd. teraz już się nie uśmiecham, ale wiadomo, że skojarzenie czasami jest.
Oprócz tego, język górnołużycki ma H, tak jak czeski, a więc np. noga to noha. Z drugiej strony ma Ć i DŹ jak polski, a więc będzie to budźe, dziękować – dźakować itd. W dolnołużyckim G zostało tak jak w polskim, ale DŹ i Ć zmieniło się na Ź Ś: będzie – buźo, dziękować – źěkowaś, dzieci – źiśi itd.
Nie będę się już bardziej rozpisywał, bo tak jak napisałem, dużo można znaleźć w internecie. Napiszę jeszcze, jak ja odkryłem Łużyczan, ich języki i kulturę. Na pewno was nie zdziwi, że znowu za pośrednictwem radia. Latem 2007 odkryłem na stronie bodajże www.luzice.cz tekst o Serbołużyczanach i m.in. informację, że istnieją audycje radiowe. Oczywiście od razu wpisałem odpowiednie nazwy stacji w Google i znalazłem, co trzeba. Na początku bardzo przeszkadzał mi w rozumieniu ten nieszczęsny niemiecki akcent, ale szybko się przyzwyczaiłem. Słucham ich radia już od 13 lat, jednak do niedawna nie udało mi się nawiązać lepszego kontaktu z kimkolwiek z Łużyczan. Szukałem np. na Facebooku grup typu Młodzi Serbołużyczanie, w oryginale Młodźi Serbja albo Młode Serby, ale nic nie znalazłem, a dopiero teraz rozumiem dlaczego: Serbołużyczanie wszyscy się znają między sobą i najczęściej nie mieszkają dalej niż 15 km od siebie, więc rzeczy typu grupy na Facebooku nie są im zwyczajnie potrzebne. Dlatego skorzystałem z okazji i teraz wreszcie tu na filologii łużyckiej w Lipsku poznaję ludzi ze środowiska łużyckiego.
Żeby was nie zanudzać długim wpisem, ciąg dalszy nastąpi zaraz. Na razie powiem tylko tyle, że chciałbym wam w bliskim czasie zaprezentować trochę muzyki Serbów Łużyckich, bo ma ona, że tak to ujmę, swój klimat. Zarówno ludowa, jak też dzisiejsza, nowoczesna. Zatem do następnego wpisu.

Categories
O radiu i z radia

Serbski stereo test z Radia Belgrad

Categories
O radiu i z radia Piosenki i moje skojarzenia z nimi

Coś takiego dawniej często grało węgierskie radio MR4 dla mniejszości przed końcem nadawania, żeby wypełnić czas do pełnej. (Nelson Rangell – Flight)

Categories
O radiu i z radia Piosenki i moje skojarzenia z nimi

Dwie niekompletne i nieznane albańskie piosenki z Macedońskiego Radia 3

Categories
O radiu i z radia Piosenki i moje skojarzenia z nimi

Zapowiedź nagrania z dwiema niekompletnymi albańskimi piosenkami

Cześć wszystkim czytelnikom. W następnym wpisie znajdziecie nagranie z macedońskiego radia 3, które nadaje dla mniejszości narodowych w różnych językach. Zawiera ono części dwóch albańskich piosenek, których niestety na razie nie zidentyfikowałem, a bardzo bym chciał, zwłaszcza tę pierwszą.
Nagranie wzięło się stąd, że pewnego dnia słuchałem audycji tego radia po bośniacku, a po niej zaczyna się program po albańsku z blokiem muzyki. Pierwsza piosenka, jaką zagrali, zwróciła moją uwagę wstępem. Zacząłem nagrywać niestety już po nim z nadzieją, że jeszcze się pojawi, i faktycznie pojawił się po pierwszej zwrotce i refrenie. Jeden kolega mi mówił, że mogłaby to być piosenka z jakiegoś filmu, z czym się zgadzam. Ogólnie najbardziej zaciekawił mnie fakt, że jest to typowo bałkańska melodia, zagrana, że tak to ujmę, bardzo po europejsku. Posłuchajcie, to zobaczycie.
Obydwie piosenki pewnie są ludowe, przyczym druga jest zagrana już bardziej tradycyjnie i chyba w trakcie drugiej zwrotki jest ucięta. Chociaż w sumie pierwsza nie musiałaby być ludowa, jak o tym myślę. Tak jak napisałem, niestety na razie nie odkryłem, co to jest. Języka nie znam, spróbowałem co prawda fonetycznie spisać tekst według ich pisowni, ale nic mi Google nie znalazł. Pewnie kwestia tego, że niezawsze słychać podziału słów.
Jedynym wyjściem byłby tu ktoś, kto zna albański, ale też niestety jak na razie nikogo takiego nawet pośrednio nie znam. To znaczy znam, ale ta osoba jakoś chyba nie zrozumiała, o co mi chodzi, jak przesyłałem nagranie.
Także tyle co do następnego wpisu, miłego słuchania. PS: Zapomniałem napisać, więc dodaję: Aplikacja Shazam do rozpoznawania muzyki z żadną z obu piosenek sobie nie poradziła.

Categories
O radiu i z radia

O czeskich i słowackich stacjach radiowych

Cześć wszystkim. Obiecałem kiedyś, że wrzucę na bloga wpis o czeskim i słowackim radiu publicznym, a zatem przychodzę z nim. Informacje o poszczególnych stacjach są dość krótkie, bo bazuję na liście, którą kiedyś zrobiłem dla koleżanki, kiedy chciała uczyć się czeskiego. Później pewnie wrzucę streamy niektórych naszych i słowackich stacji do katalogu mediów, chociaż mam z nim jeden problem: Nie do końca rozumiem, czy można dać tam pod jedną stację więcej linków. Dużo czeskich i słowackich stacji ma streamy w iluś jakościach i jeśli ktoś nie da rady posłuchać nawet 128 MP3, no to dlaczego nie powinien mieć dostępu do 64 albo 32 MP3?
Poniżej wklejam listę. Dodam jeszcze jedno: Mówiąc o czeskiej starszej muzyce, wliczam w to też mnóstwo naszych coverów piosenek zachodnich. Za komuny tak się ułożyło, że w Polsce piosenki z zachodu pojawiały się 2-3 lata później, ale w wersji oryginalnej, a w byłej Czechosłowacji bardzo szybko, tylko w wersji czeskiej lub słowackiej. No i my czerpiemy z tego dziedzictwa nadal. Dobra, już wreszcie lista.

Czeskie radio publiczne (Český rozhlas, skrót ČRo):
Radiožurnál (była jedynka) – dynamiczna stacja moim zdaniem dobra np. do samochodu. Wiadomości co 15 albo 30 minut, informacje, publicystyka, czasami goście w studiu, różna muzyka w stylach podobnych do popu. Radiowcy mogą ją kojarzyć z fal długich, częstotliwość 270 kHz.
Dvojka – stacja rodzinna. Dużo dobrego słowa mówionego, goście w studiu, starsza i nowsza muzyka, w weekendy i wieczorem też słuchowiska. Radiowcom może być znana z fal średnich, częstotliwości 639, 954 oraz 1332 kHz.
Vltava (była trójka) – stacja kulturowa. Muzyka klasyczna, jazz, słuchowiska, audycje o sztuce itp. Ale też czasami nietypowamuzyka (rdzenna ludowa, alternatywna itd.).
Radio Wave – była czwórka. Stacja młodzieżowa, ale nie typowo, bo raczej z muzyką alternatywną i nietypową.
Plus (była szóstka) – stacja tylko i wyłącznie mówiona. Aktualne informacje, polityka, kultura, nauka, społeczność, czasami dokumenty, goście w studiu itd.
Radio Praha – dla zagranicy w różnych językach, w tym też po czesku, audycje po pół godziny.
Regina DAB Praha – stacja dla Pragi, moim zdaniem najdziwniejsza z całego naszego radia publicznego. Dynamiczna muzyka, informacje z miasta, więcej piosenek niż wejść w godzinie itp. Nacisk na informacje dla kierowców.
stacje regionalne oprócz powyżej wspomnianej Reginy (była piątka) – informacje i muzyka z danego regionu, w tym dużo starszej muzyki i czeskich coverów. Ze stacji regionalnych spokojniejsze są Brno i České Budějovice, pozostałe są bardziej dynamiczne i w miarę podobne, ale ogólnie fajny format. Stacja ČRo Ostrava ma również audycję po polsku w dni robocze po 19:00 dla Polaków na Zaolziu, czyli na Śląsku Cieszyńskim.
D-Dur – internetowa i cyfrowa puszka z muzyką klasyczną. Czterogodzinne bloki z wejściami opisującymi playlistę.
Jazz – stacja internetowa i cyfrowa poświęcona wszelkim formom jazzu zarówno starszego, jak też nowszego.
Rádio Junior – stacja internetowa i cyfrowa dla dzieci. Często dobre piosenki dla dzieci, ciekawe wejścia mówione. Ma też podkanał Rádio Junior Písničky z piosenkami.
Čro Sport – transmisje meczy, pomiędzy nimi po prostu zapowiedź najbliższej ramówki.
Rádio Retro – internetowa i cyfrowa pętla trwająca 28 godzin, gdzie zawsze wybierają ciekawe nagrania z archiwum i komentują je.

Nadmienię tutaj jako ciekawostkę, że nasze radio publiczne często organizuje ciekawe wydarzenia takie jak koncerty z jakiejś okazji, dobrowolne pobieranie krwi, zbieranie kasy dla jakiejś fundacji itd. Jego częścią jest także fundacja Světluška (Świetlik), wspierająca osoby niewidome.

Słowackie radio publiczne (Slovenský rozhlas, skrót SRo):
Slovensko (była jedynka) – odpowiednik czeskiej jedynki. Też dynamiczna stacja, ale czasami trochę spokojniejsza.
Regina (była dwójka, ma trzy wersje regionalne – Bratislava = zachód, Banská Bystrica = środek i Košice = wschód) – stacja rodzinna, trochę bardziej dynamiczna niż nasza dwójka, ale dość podobna. Dosyć często można usłyszeć na niej muzykę ludową. Retransmituje też program dla mniejszości rusińskiej, ukraińskiej i wszystkich innych oprócz węgierskiej.
Devín (była trójka) – stacja kulturowa, odpowiednik naszej trójki.
Rádio FM (była czwórka) – stacja młodzieżowa, czasami trafiają się ciekawe rzeczy, bo to jednak radio publiczne.
Rádio Patria (była piątka) – program po węgiersku, wieczorem i w nocy Devín.
Radio Slovakia International – stacja dla zagranicy podobna do naszego Rádia Praha.
Rádio Klasika – stacja cyfrowa z muzyką klasyczną.
Rádio Litera – stacja cyfrowa i internetowa. Słuchowiska, czytanie.
Rádio Junior – stacja cyfrowa i internetowa dla dzieci, trochę mniej organizowana niż nasza, bo bez programów na żywo.
Rádio Pyramída – stacja cyfrowa i internetowa, nagrania archiwalne. Teraz złączona z Klasiką, dzielą się czasem.

Czeskie radia prywatne warte uwagi:
BBC Czech albo BBC Zet – w dzień słowo mówione, informacje, polityka itd. Prywatny odpowiednik Plusa. Wieczorem i w nocy BBC World Service po angielsku.
Beat – stacja grająca rock i tzw. stare dobre przeboje (oldies) z audycjami o tej właśnie muzyce.
Blaník – przeciętna, niemłodzieżowa i często słuchana stacja prywatna grająca nowszą i starszą muzykę, w tym dużo czeskiej, informacje raczej w języku literackim. Nadaje głównie w Czechach. Dzieli się na regiony, ale nie w internecie. Ma też internetową stację blanik.cz tylko i wyłącznie z czeską muzyką.
Color Music Radio – kiedyś Ethno Radio. STacja grająca przeróżną muzykę związaną jakkolwiek z muzyką etniczną, czasami ciekawe, czasami dziwne utwory.
Country Radio – stacja zbliżona do normalnych prywatnych z country, poezją śpiewaną, wiadomości w języku literackim, język audycji poza wiadomościami jest często potoczny.
Čas FM – morawski odpowiednik radia Blaník co do słuchalności i formatu, nadaje tylko na Morawach i ma też w internecie kilka wersji regionalnych.
Dechovka – stacja dla starszych słuchaczy grająca muzykę biesiadną.
Evropa 2 – typowo młodzieżowa stacja ze znaną nową muzyką po angielsku itp. oraz z podobną muzyką z Czech i Słowacji.
Frekvence 1 – kolejna przeciętna, niemłodzieżowa i często słuchana stacja prywatna z luźniejszym słowem mówionym często w języku potocznym, popem starszym, nowszym, czeskimi coverami itd.
Impuls – kolejna przeciętna, niemłodzieżowa i często słuchana stacja prywatna, trochę bardziej dynamiczna i zbliżona formatem do publicznej jedynki. Jej podkanałem jest stacja Český Impuls, która gra tylko i wyłącznie czeską muzykę, najczęściej starszą.
Rádio KroměŘíž – stacja lokalna dla miasta Kroměříž na Morawach Środkowych. Niezła muzyka i słowo mówione.
Oldies rádio – stacja podobna do radia Beat.
Proglas – spokojna stacja chrześcijańska. Dużo słowa mówionego często w języku literackim, poezji śpiewanej i innej muzyki wartej uwagi, też muzyka ludowa, klasyczna, organowa.
Samson, Sázava – stacje z country, poezją śpiewaną itd.
Signál Rádio – stacja ze starszą muzyką i słowem mówionym dla starszych słuchaczy.

Słowackie stacje prywatne (podaję mniej, bo mniej się znam):
Európa 2 – Młodzieżowa stacja, odpowiednik czeskiej Evropy 2.
Jemné – stacja ze spokojną muzyką.
Lumen – stacja chrześcijańska podobna do naszego Proglasu, chociaż chyba trochę bardziej dynamiczna.
Vlna – słowacka stacja, którą polubiłem. Starsza i nowsza muzyka, słowo mówione, wiadomości. Nie piszę o języku, bo słowacki mówiony i literacki różni się wiele mniej niż czeski.

I na sam koniec czeskie i słowackie Rádio 7, czyli nasze stacje chrześcijańskiego Trans World Radia. Formatem podobne do radia Proglas i Lumen.
Pewnie o czymś zapomniałem. Na stronie www.listenlive.eu pod linkami Czech Republic i Slovakia pewnie można znaleźć jeszcze więcej ciekawego.
Gdyby ktoś miał pytania, chętnie odpowiem w komentarzach. Trzymajcie się i do następnych wpisów.

Categories
Nagrania O radiu i z radia

Nagranie jak na razie nieznanego utworu z włoskiej stacji

EltenLink